Bókin er eftir ein kendan rithøvund

30.10.2019 - 07:05
Mentan
Bókin er eftir ein kendan rithøvund
Ein bók ella eitt verk er eftir EIN kendan rithøvund ella eitt kent listafólk. Bókin ella verkið er ongantíð eftir EINUM kendum høvundi ella fólki
Mynd: Tilvildarlig mynd  

Summar fyrisetingar kunnu bæði taka hvønnfall og hvørjumfall, og eftir er ein teirra.

Tað er ikki altíð so lætt at vita, nær vit nýta hvønnfall og nær hvørjumfall, sigur Elin Henriksen, málkøn, sum hevur gjørt nøkur dømi niðanfyri. 

Fyrsta dømi:
Hvønnfall er um eftirsitandi, um tað, sum liggur eftir ein, uppruna:

  • Hetta er einkjan eftir ein fyrrverandi løgmann.
  • Tað liggur nógv eftir hann.
  • Bókin er eftir ein kendan rithøvund.
  • Eitt listaverk eftir eina dugnaliga listakonu.

Um vit geva listafólkinum ella rithøvundinum eitt navn, so skal tað sigast soleiðis:

Bókin ella verkið er eftir Jákup Olsen, ikki Jákupi Olsen.

Annað dømi: 
Hvørjumfall er í sambandi við rørslu, kenslur o.a.:

  • Børnini fóru eftir bóltinum.
  • Hann leitar eftir onkrum.
  • Mær leingist eftir henni.
  • Kettan rennur eftir músini.
  • Bóndin fór í hagan at hyggja eftir seyði.

Triðja dømi:
Stendur eitt staðarhjáorð framman fyri eftir, so er altíð hvørjumfall:

  • Ættin er út eftir firðinum.
  • Báturin kemur inn eftir vágni.
  • Tey ganga niðan eftir gøtuni.

Fjórða dømi:
Í sambandi við tíð mugu vit spyrja, um talan er um tíðarskeið ella tíðarfesting.
Tíðarskeið (ígjøgnum eitt tíðarskeið) tekur hvørjumfall:

  • Har hendi nógv eftir einum degi.
  • Húsini vóru bygd eftir einum ári.
  • Eftir einari viku hevði hon tjent seks túsund krónur.

Fimta dømi:
Tíðarfesting (tá ið vit kundu sagt 'aftan á') tekur hvønnfall:

  • Eftir tann dag sóu vit tey ongantíð aftur.
  • Eftir jól fara dagarnir at leingjast.
  • Eftir tveir mánaðir á sjúkrahúsi var hon umsíðir frísk.

Ein góð tummilsregla fyri, nær fyrisetingin, eftir, í hesum førinum stýrir hvønn- ella hvørjumfalli er orðið, aftaná.

Kanst tú seta aftaná inn í staðin fyri eftir, er tað hvønnfall. Kanst tú ikki seta aftaná inn í staðinfyri, er tað hvørjumfall.

 
Er kopiera

Tak niður

Nýggjastu sendingar í ÚV
Mikudag 4. oktober
Breddin: Fíggjarlóg og nýskipanir
163749
Mikudag 4. oktober
Góðan morgun Føroyar 04.10.2023
163747
Mikudag 4. oktober
Morgunlestur mikudagur 4. oktober 2023
163329
Týsdag 3. oktober
LEITISSTEIN 03.10.2023 (RSP)
163745
Týsdag 3. oktober
Vit kunnu so nógv meira - 5. partur
163721
Nýggjastu sendingar í SV
Týsdag 3. oktober
Veðrið
163719
Sunnudag 1. oktober
Andakt við Tóru við Keldu
163608
Sunnudag 1. oktober
Guðstænasta úr Argja kirkju
163584
Fríggjadag 29. september
Veðrið
163552
Týsdag 26. september
Veðrið
163385